Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Конституциясына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар жобасы бойынша 2022 жылдың 5-ші маусымда республикалық референдум өткізу туралы Жарлыққа қол қойып, еліміздің алға қойған басымдықтарын айқындап берді. Конституцияда бірқатар билік өкілеттігін қайта бөлу бойынша өзгерістер енгізілетін болды.
Атап айтқанда, Сенаттағы Президент квотасының саны 15-тен 10 депутатқа дейін азаяды. Оның бесеуін Қазақстан халқы Ассамблеясы ұсынады. Сенаттың өкілеттігі бірқатар құқықтармен толығады. Атап айтқанда, Сенат Президент енгізетін Конституциялық Соттың және Жоғары Сот Кеңесінің төрағалары лауазымына кандидаттарды келісу құқығына ие болады.
Жалпы, Конституциялық Сот құру арқылы конституциялық бақылау жасау институты жаңғыртылады. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуына сенімі күшейеді.
Конституциялық Сот 11 судьядан тұратын болды, ал қазіргі Конституциялық Кеңестің 7 мүшесі бар. Бұл өз кезегінде нақтылық пен құқықтық жүйенің дамуына негіз болады. Сондықтан, Конституциялық Соттың құрамы мынадай тәсілмен жасақталатын болды: 6 судьяны Парламент, 4 судьяны Президент тағайындайды. Конституциялық Соттың төрағасын жоғарыда айтылғандай Сенаттың келісімімен Президент тағайындайды. Бұл үлкен өзгерістерге алып келетіні сөзсіз.
Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитеті Жоғары аудиторлық палата болып өзгереді. Оның төрағасы жылына екі рет Мәжіліс депутаттарының алдында есеп береді.
«Мемлекеттік хатшы» институты «Мемлекеттік кеңесші» институты болып өзгереді. Ол Мемлекет басшысына ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлеумен айналысады.
Конституциялық реформалар қоғам талабына сай жүргізіліп отырғаны белгілі. Тәуелсіз еліміздің тарихындағы үшінші мәрте іске асырылатын жалпыхалықтық референдум халқымыз үшін тиімді болады деп санаймын!
Шымкент қаласының мәслихат депутаты, «AMANAT» партиясының фракциясы жетекшісінің орынбасары Таңатарова Жадыра Нағашыбайқызы
